Επί ευκαιρίας της συμπλήρωσης 150 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου Άγγλου λογοτέχνη Τσαρλς Ντίκενς που πέθανε Ιούνη του 1870 ενώ βρισκότανε στα μισά του 15ου του βιβλίου: Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ, γράφω σήμερα αυτό το άρθρο.
Λοιπόν για να το ξεκαθαρίζουμε:
Ο Ντίκενς ΔΕΝ είναι παιδική λογοτεχνία, άσχετα με το ότι σε πολλά βιβλία του πρωταγωνιστές είναι ορφανά παιδιά.
Σχετικά πρόσφατα άρχισαν να επιστρέφουν στην κυκλοφορία με νέες εκδόσεις βιβλία του Ντίκενς που να μην είναι κουτσουρεμένες διασκευές και να πλασάρονται ως παιδική ή εφηβική λογοτεχνία.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν είμαι εναντίον των διασκευών.
Είναι μικρά παράθυρα για τα παιδιά, παράθυρα προς μια δυσπρόσιτη λογοτεχνία για την ηλικία τους, την Βικτωριανή.
Και λόγω θεμάτων, και λόγω μεγέθους. Εδώ είναι που οι διασκευές λειτουργούν ως το πρώτο σκαλί προς την ανακάλυψη του Ντίκενς και γενικότερα της λογοτεχνίας του 19ου αιώνα: Γεωργιανή (Τζέιν Όστεν) και Βικτωριανή.
ΑΛΛΑ το να μην υπάρχουν καν βιβλία για ενήλικες, ενός συγγραφέα του βεληνεκούς του Ντίκενς μεταφρασμένα και αυτούσια με εκνευρίζει.
Και δεν μιλάω για τα σχετικά άγνωστα Μικρή Ντόριτ, ή Νίκολας Νικελμπι, αλλά για τα γνωστότερά του όπως: Όλιβερ Τουίστ και Ντέιβιντ Κόππερφιλντ.
Πολύ πρόσφατα, σε αυτόν τον αιώνα, τον 21ο, (με 2 μόνο εξαιρέσεις) άρχισαν οι εκδοτικοί στην Ελλάδα να εκδίδουν τα βιβλία του αυτούσια όπως:
1) Μεγάλες Προσδοκίες: Λιβάνης (1998), Μίνωας (2017), Μαλλιάρης (2017)
2) Ιστορία Δύο Πόλεων: Εξάντας (2005), Μίνωας (2018), Ψυχογιός (2020)
3) Ζοφερός Οίκος: Gutenberg (2009)
4) Δύσκολα Χρόνια: Ελευθεροτυπία (2006), Ζαχαρόπουλος (1989)
5) Το Μυστήριο Του Έντουιν Ντρουντ: Εστία (2008)
6) Ο Κοινός μας Φίλος: Gutenberg (Υπό Έκδοση)
Τα ακόλουθα υπάρχουν και κυκλοφορούν για την ώρα μόνο ως διασκευές:
1) Ντέιβιντ Κόππερφιλντ: Παπαδόπουλος (2006)
2) Όλιβερ Τουίστ: Παπαδόπουλος (2001)
3) Νίκολας Νικελμπι: Δαρδανός (1997)
Τα ακόλουθα υπάρχουν ως διασκευές αλλά είναι εξαντλημένα:
1) Μικρή Ντόριτ: Μίνωας (1998)
2) Το Παλαιοπωλείο: Ωκεανίδα (1996)
Τα ακόλουθα δεν υπάρχουν καν απ’ όσο ξέρω στην ελληνική βιβλιογραφία:
1) Ντόμπι και Υιός (Dombey and Son)
2) Μάρτιν Τσάζεγουιτ (Martin Chuzzlewit)
3) Τα χαρτιά του Πίκγουικ (The Pickwick Papers)
4) Μπάρναμπι Ρατζ (Barnaby Rudge)
Γιατί δεν εκδόθηκαν ακόμη;
Για το Ρατζ υπολογίζω να μην εκδόθηκε μέχρι στιγμής διότι είναι ιστορικό μυθιστόρημα, και δεν έχει ορφανό παιδί για πρωταγωνιστή.
Καταπιάνεται με ένα ιστορικό θέμα που δεν ενδιαφέρει τόσο τον Έλληνα αναγνώστη όσο το άλλο του ιστορικό (Ιστορία δύο πόλεων).
Είμαστε Αγγλία του 1780 την χρονιά των αντικαθολικών ταραχών γνωστών και ως Gordon Riots.
Το Τσάζεγουιτ είναι το μόνο μυθιστόρημα του Ντίκενς το οποίου ένα μεγάλο μέρος διαδραματίζεται και στην Αμερική.
Το Πίκγουικ είναι το πρώτο του μυθιστόρημα και το μοναδικό του κωμικό βιβλίο, στο είδος του πικαρέσκο (Δον Κιχώτης, Τρίστραμ Σάντι).
Τώρα για τον Ντόμπι δεν βρήκα λόγο που να δικαιολογεί την μη έκδοσή του στα ελληνικά, εκτός λόγω μεγέθους. Είναι το δεύτερο σε μέγεθος βιβλίο του Ντίκενς μετά τον Ντέιβιντ Κοππερφιλτ και πριν τον Ζοφερό Οίκο.
Φυσικά θα παρατηρήσατε ότι δεν ανέφερα τα Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα/Ιστορία, το οποίο είναι νουβέλα.
Αυτή υπάρχει και για ενήλικες και ως διασκευή για παιδιά, όπως και 3 άλλες από τις 5 νουβέλες που έγραψε συνολικά (για) τα Χριστούγεννα.
1) Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα: Πατάκης (2008)
2) Οι καμπάνες + Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα: Νάρκισσος (2002)
3) Ο γρύλος στο τζάκι: (παιδική διασκευή) Καστανιώτης (1999)
4) Το δώρο του φαντάσματος: (παιδική διασκευή) Καστανιώτης (2001)
5) Η μάχη για την ζωή: (δεν υπάρχει)
Πρόσφατα παρατήρησα να εκδίδονται και διηγήματά του κυρίως αυτά που έχουν σχέση με το μεταφυσικό (φαντάσματα, στοιχειά κλπ). Φυσικά δε θα κάνω λίστα τους εδώ γιατί θα γίνει το άρθρο σεντόνι. Θα βάλω όμως 3 γιατί τα βρήκα όμορφα ως εκδόσεις:
1) Ο σηματωρός: Άγρα (2018)
2) Διασταύρωση Μάγκμπι: Ποικίλη Στοά (2018)
Η Διασταύρωση πρόκειται για μια συλλογή 8 διηγημάτων, 4 από τα οποία είναι του Ντίκενς συμπεριλαμβανομένου και του Σηματωρού, και 4 από άλλους συγγραφείς της εποχής.
3) Δύο Εικόνες της Ρώμης: Κίχλη (2020)
Ουσιαστικά αυτό είναι δύο κείμενα από το ταξιδιωτικό του Εικόνες από την Ιταλία (1846)
Με άλλα λόγια, και για να συνοψίσω, ο Ντίκενς έγραψε 15 μυθιστορήματα και 5 νουβέλες όπως και καμιά δεκαριά ντουζίνες διηγήματα, ταξιδιωτικά δοκίμια και άλλα.
Από τα 15 μυθιστορήματα έχουμε στα ελληνικά 5 μόνο ως παιδικές διασκευές, 6 και για ενήλικες, και 4 που δεν μεταφράστηκαν ή εκδόθηκαν ποτέ.
Από τις 5 νουβέλες έχουμε τις 4.
2 μόνο ως παιδικές διασκευές και 2 ως αυτούσιες και για ενήλικες.
Ελπίζω με τον καιρό να μεταφραστούν και να εκδοθούν και για ενήλικες τα υπόλοιπα 9 μυθιστορήματα όπως και οι 4 νουβέλες.
Φυσικά εγώ τον διδάχτηκα στο πανεπιστήμιο και τον διαβάζω στα Αγγλικά οπότε προσωπικά δεν είναι δικό μου πρόβλημα που ο Ντίκενς στην ελληνική βιβλιογραφία απαντάται κυρίως σε διασκευές ως παιδική/εφηβική λογοτεχνία.
Αλλά υπάρχουν πολλοί που ξέρω που τους αρέσει η κλασική λογοτεχνία και ο μόνος τρόπος να έχουν επαφή μαζί της είναι στα Ελληνικά.
Τούντα πλάσματα καρτερούσιν μέραν νύχτα, για τον Ντίκενς να εκδοθεί.
Με άλλα λόγια για όλους εσάς έφτιαξα αυτό το άρθρο.
Ελάτε πείτε μου στα σχόλια τι απ’ του Ντίκενς διαβάσατε.
ΒιβλιοΑλχημείες 
Χαίρετε. Σας ευχαριστούμε για αυτό το άρθρο που κάνει λόγο για αυτόν τον μεγάλο λογοτέχνη. Επιτρέψτε μου παρακαλώ να διορθώσω μερικά λάθη σας:
1) Ο ” Όλιβερ Τουίστ” έχει κυκλοφορήσει στη χώρα μας και σε πλήρη μορφή σε δύο μάλιστα εκδόσεις. Η μια είναι των εκδόσεων “Γκοβόστη” και η άλλη των εκδόσεων “Εστία” η οποία κιόλας κυκλοφορεί και σήμερα σε δύο μικρά τομάκια στα μεγάλα βιβλιοπωλεία σε πάμφθηνη τιμή (και τα δύο πρέπει να κοστίζουν γύρω στα 5€). Δεν πρόκειται για καινούργια έκδοση γι’αυτό μην παραξενευτείτε βλέποντας το κίτρινο φύλλο και το παρωχημένο λεξιλόγιο 🙂
2) Το “Παλαιοπωλείο” των εκδόσεων “Ωκεανίδα” ΔΕΝ αποτελεί διασκευεί αλλά πλήρες κείμενο (800+ σελίδες). Δυστυχώς όπως σωστά αναφέρετε, είναι εξαντλημένο και προσωπικά ψάχνω να το βρω πολύ καιρό χωρίς όμως επιτυχία. Η διασκευή του “Παλαιοπωλείου” είναι των εκδόσεων “Αστήρ”.
3) Επίσης οι νουβέλες “Ο Γρύλος στο Τζάκι” και το “Δώρο του Φαντάσματος” των εκδόσεων “Καστανιώτη” είναι σε πλήρη μορφή και όχι παιδικές διασκευές. Η σειρά αυτή του Καστανιώτη εκδίδει τα πλήρη κείμενα.
Πάντως τα “Μικρή Ντόριτ” και “Νικολάς Νίκλεμπι” είναι άγνωστα μεν στο ελληνικό κοινό, αλλά στο αγγλικό είναι πολύ δημοφιλή. Ευσεβής πόθος (καλύτερα όνειρο καλοκαιρινής νυκτός) να τα δούμε μεταφρασμένα στην πλήρη τους μορφή.
Το μεγάλο ερωτηματικό για μένα είναι πως δεν μεταφράστηκε στην πλήρη του μορφή το γνωστότατο (για το ελληνικό κοινό πάντα) “Ντέϊβιντ Κόπερφιλντ” όταν άλλα του έργα (πχ: η “Ιστορία των δύο Πόλεων” ή οι “Μεγάλες Προσδοκίες”) έχουν μεταφραστεί στην πλήρη μορφή τους δέκα φορές απο δέκα διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους! Γιατί δεν αναλαμβάνει ένας εκδοτικός οίκος και την μετάφραση άλλων έργων; Μήπως οι “Μεγάλες Προσδοκίες” σαν όνομα πουλάνε περισσότερο απο ένα άγνωστο τίτλο που φέρει όμως το όνομα “Κάρολος Ντίκενς”; Δεν γνωρίζω. Ας ελπίσουμε όμως κάποτε να μεταφραστούν.
Και φυσικά άγνωστο πότε θα δούμε επιτέλους τον “Κοινό μας Φίλο” τον οποίο περιμένουμε πως και πως.
Επίσης να αναφέρουμε και τα διηγήματα “Νυχτερινοί Περίπατοι” των εκδόσεων “Παπαδόπουλος” τα οποία είναι επίσης στην πλήρη μορφή τους.